Ustalenie kto jest twórcą wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego, kiedy powstało prawo do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji i kiedy ów przedmiot został dokonany to rzecz podstawowa w razie sporów dotyczących problematyki autorstwa.
Zasada podstawowa brzmi:
Prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego przysługuje (…) twórcy.
Oczywiście należy pamiętać, że współtwórcom prawa takie przysługują wspólnie, a w razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy albo z realizacji innej umowy, prawo przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej.
Kim jest twórca?
To osoba fizyczna, która wniosła wkład twórczy w wykreowanie pewnego rozwiązania (np. w przypadku wynalazku rozwiązania technicznego, a w przypadku wzoru przemysłowego designu). Można zatem stwierdzić, że wynalazek to pewien efekt pracy intelektualnej człowieka.
Co ciekawe, aby być wynalazcą – twórcą nie ma potrzeby posiadania zdolności do czynności prawnych, gdyż dokonanie wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego to czynność faktyczna, a nie czynność prawna.
Kiedy powstaje prawo?
Prawo do uzyskania patentu/prawa ochronnego/prawa z rejestracji powstaje wraz z dokonaniem wynalazku/wzoru użytkowego/wzoru przemysłowego , a więc wówczas gdy jest on ukończony i w ten sposób utrwalony, że może być postrzegany przez osoby trzecie oraz spełnia odpowiednie przesłanki właściwe dla poszczególnych przedmiotów własności przemysłowej ( w przypadku wynalazku będzie to nowość, poziom wynalazczy i przemysłowa stosowalność).
Nie oznacza to, że przed dokonaniem twórca nie posiada żadnych praw. Ochronę w takiej sytuacji zapewniają przepisy Kodeksu cywilnego o dobrach osobistych.
A co w sytuacji gdy twórca rozpoczyna prace nad wynalazkiem, wzorem użytkowym lub wzorem przemysłowym przed podpisaniem umowy o pracy, a kończy już w trakcie stosunku pracy?
W tej sytuacji ma zastosowania art. 11 ust. 3 Ustawy Prawo wlasności przemysłowej:
W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy albo z realizacji innej umowy, prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej.
Stąd jeśli pracownik ukończył np wynalazek przed rozpoczęciem stosunku pracy, wówczas należy uznać, że prawo do uzyskania patentu przysługuje twórcy – pracownikowi.
Co oznacza termin: dokonanie wynalazku?
Przez dokonanie wynalazku należy rozumieć wykreowanie przez twórcę określonego rozwiązania technicznego.
Z chwilą dokonania wynalazku staje się on dobrem niematerialnym, mogącym być przedmiotem określonych praw, a więc także obrotu gospodarczego. Przykładowo może być sprzedany lub objęty licencją.
Dokonanie wynalazku to także rozwiązanie jakiegoś problemu technicznego.
Wynalazek jako rozwiązanie techniczne jest poprzedzone przez jakiś pomysł, ale istotą wynalazku jest przedstawienie precyzyjnego sposobu realizacji tego pomysłu przy pomocy oddziaływania na materię, tak aby znawca mógł go w sposób powtarzalny realizować i otrzymać określony w wynalazku rezultat.
Dodaj komentarz