Walka z wiatrakami, czyli rzecz o (nie)patentowaniu programów komputerowych…

Co do zasady programy komputerowe, które określane są w polskim prawie patentowym jako programy do maszyn cyfrowych nie tylko nie uzyskają patentu, ale nawet nie są uznawane za wynalazki. Dla przypomnienia patent = opatentowany wynalazek.

Dlaczego o tym piszę?

Mam dwa powody.

Powód nr 1: duża liczba wynalazców odwiedzających siedziby kancelarii w Warszawie i Kielcach, którzy chcą opatentować swój program komputerowy.
Powód nr 2: w wyżej wymienionym zakazie patentowania programów komputerowych jest pewien wyłom.

Ale po kolei…

Jak podaje Wikipedia:

Program komputerowy – sekwencja symboli opisująca obliczenia zgodnie z pewnymi regułami zwanymi językiem oprogramowania. Program jest zazwyczaj wykonywany przez komputer (np. wyświetlenie strony internetowej), czasami bezpośrednio – jeśli wyrażony jest w języku zrozumiałym dla danej maszyny lub pośrednio – gdy jest interpretowany przez inny program (interpreter). Program może być ciągiem instrukcji opisujących modyfikacje stanu maszyny ale może również opisywać obliczenia w inny sposób.

Program może przybierać formę algorytmu, schematu blokowego programu, ciągu zakodowanych informacji, jak również może być wynikiem stosowania metodologii programowania obiektowego, w której definiuje się programy za pomocą „obiektów” – elementów łączących stan i zachowanie.

Zatem programy komputerowe nie są wynalazkami i podlegają ochronie na podstawie prawa autorskiego, a co za tym idzie nie jest konieczne ich zgłaszanie, opisywanie czy rejestrowanie…

patented rubber stamp

Zakazowi patentowanie programów komputerowych wyraz daje praktyka Urzędu Patentowego RP, ale inne stanowisko niekiedy prezentują sądy administracyjne, które bardzo często odwołują się na działalności orzeczniczej Europejskiego Urzędu Patentowego, który wykazuje zdecydowanie większa liberalność w tym temacie.

Dlaczego Urząd Patentowy nie chce patentować programów komputerowych?

Bowiem, jak twierdzi Urząd Patentowy w programach komputerowych brak jest technicznego charakteru. Można by rzecz, że programy takie posiadają cechy abstrakcyjne, a nie konkretne i techniczne.

Inaczej rzecz ujmując sama realizacja pomysłu za pośrednictwem komputera nie powoduje, że będzie on traktowany jako posiadający techniczny charakter. Czyli, że brak jest technicznego skutku, bowiem w tym przypadku interakcja zachodzi tylko pomiędzy komputerem a programem.

Jednakże jest pewien wyłom

Istnieje możliwość opatentowania wynalazku wspomaganego komputerowo. Oczywiście muszą być przede wszystkim spełnione przesłanki z art 24 Ustawy prawo własności przemysłowej, czyli

Patenty są udzielane – bez względu na dziedzinę techniki – na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.

W skrócie o wynalazkach wspomaganych komputerowo…

Warto wspomnieć, że w praktyce Europejskiego Urzędu Patentowego udzielenie patentu europejskiego na program komputerowy nie jest wykluczone w ogóle, jednak nie może dotyczyć programu samego w sobie, zatem wyłącza się z możliwości patentowania programy komputerowe jako takie, czyli oddzielone od sprzętu, z którym współpracują.

Jak podaje art. 32 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17.09.2001 w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych:

Urząd Patentowy nie uznaje przedmiotu zgłoszenia za wynalazek w szczególności wtedy, jeżeli stwierdzi, że nie dotyczy on żadnego wytworu materialnego nadającego się do wykorzystania, określonego za pomocą cech technicznych odnoszących się do jego budowy lub składu ani określonego sposobu technicznego oddziaływania na materię (…).

Zatem za wynalazek może zostać uznany wytwór materialny lub sposób oddziaływania, który wpływa fizycznie na otaczający świat, czyli nie sam program, lecz coś (wytwór lub sposób) co działa na zewnątrz i nie polega jedynie na wykorzystaniu komputera, czy sieci.

Możliwe pozostaje zatem opatentowanie technicznego rozwiązania, które wymaga użycia programu komputerowego, natomiast rozwiązanie, które polega tylko na oprogramowaniu jest wykluczone z takiej możliwości.

 

Na zakończenie posłużmy się przykładem wynalazku wspomaganego komputerowo.

Sposób i system do wymiany informacji między modułami elektronicznego systemu monetarnego.

Przedmiotem wynalazku jest sposób i system do wymiany informacji między modułami elektronicznego systemu monetarnego, dla realizacji elektronicznych transakcji pieniężnych jako środka wymiany ekonomicznej alternatywnego dla gotówki, czeków, kart kredytowych i debetowych oraz elektronicznego przekazu kapitału.

Sposób wymiany informacji między modułami elektronicznego systemu monetarnego, w którym żąda się utraconych banknotów związanych z transakcyjnym modułem pieniężnym przy użyciu transakcyjnego modułu pieniężnego, po stronie abonenta, za pomocą modułu obsługi klienta mającego dostęp do co najmniej jednego banku emisyjnego, według wynalazku charakteryzuje się tym, że po stronie abonenta dostarcza się identyfikator do urządzenia głównego modułu obsługi klienta, ustanawia się sesję zabezpieczoną kryptograficznie pomiędzy transakcyjnym modułem pieniężnym i modułem obsługi klienta, za pomocą modułu obsługi klienta odbiera się z urządzenia głównego informację identyfikacyjną o abonencie, z transakcyjnego modułu pieniężnego wysyła się do modułu obsługi klienta komunikat zawierający informację o nie zgłoszonej nieudanej realizacji związaną z zapisami nie zgłoszonych nieudanych realizacji przechowywaną w transakcyjnym module pieniężnym, przy czym za pomocą modułu obsługi klienta konstruuje się żądanie z informacji o nie zgłoszonej nieudanej realizacji i wysyła się to żądanie poprzez komputer główny do systemu śledzenia emitowanych pieniędzy związanego z co najmniej jednym bankiem emisyjnym.

Temat patentowania programów komputerowych nie jest łatwy i nie wszyscy specjaliści chcą zajmować się tym zagadnieniem, bowiem nawet samo badanie, którego celem jest stwierdzenia istnienia charakteru technicznego nastręcza wiele trudności, a co dopiero zrobienie profesjonalnego opisu patentowego.

Nie mniej jednak, jeśli dysponujesz nowatorskim rozwiązaniem w dziedzinie programów komputerowych warto poczynić pierwsze kroki sprawdzające…
Być może okaże się, że po pewnych modyfikacjach dysponujesz wynalazkiem, który nadaje się do patentowania…

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.


*


Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.